بخور سرد چیست و چگونه عمل میکند؟
دستگاه “بخور سرد” یک وسیله الکتریکی است که برای افزایش رطوبت در محیط استفاده میشود. این دستگاه از دو روش تبخیری و اولتراسونیک برای تبدیل آب به بخار سرد استفاده میکند.
در روش تبخیری، یک جاذب آب وجود دارد که آب را جذب کرده و سپس با استفاده از یک پنکه یا فن، آب جذب شده را در محیط پخش میکند.
در روش اولتراسونیک، یک ویبراتور اولتراسونیک آب را به قطرات خیلی ریز تبدیل میکند. این عمل توسط یک لرزاننده فلزی یا سرامیکی انجام میشود و سپس قطرات آب توسط یک فن در محیط پخش میشوند.
مهم است بدانید که دستگاههای بخور سردی که برای منازل استفاده میشوند، همگی از نوع بخور سرد اولتراسونیک هستند. اما دستگاههای تبخیری بیشتر برای محیطهای صنعتی و بزرگ استفاده میشوند. دستگاههای بخور سرد تبخیری ساختاری مشابه کولرهای آبی دارند.
چرا باید از دستگاه بخور سرد استفاده کنیم؟
بهترین میزان رطوبت نسبی برای زندگی ۵۰ درصد است. در بسیاری از شهرهای ایران، میزان رطوبت نسبی پایینتر از این مقدار وجود دارد، این امر به دلیل خشکی عمومی کشورمان است. در اکثر ماههای سال، شهرهای غیرساحلی ایران معمولاً دارای رطوبت نسبی کمتر از ۲۰ درصد هستند. به عنوان مثال، در تهران، در نیمی از ماههای سال، میزان رطوبت زیر ۵۰ درصد است. استفاده از کولرهای گازی و دیگر سیستمهای خنک کننده مشابه آنها باعث کاهش میزان رطوبت هوا میشود. واقعیت این است که در کشوری با آب و هوای خشک زندگی میکنیم و استفاده از سیستمهای سرمایشی مانند کولر گازی ضروری است. به همین دلیل، استفاده از دستگاههای بخور سرد در فصول گرم و سرد به صورت چشمگیری میزان رطوبت را بهبود میبخشد.
کمبود رطوبت در محیط چه مشکلاتی ایجاد میکند؟
رطوبت یکی از عوامل حیاتی برای ایجاد فضای سالم و راحت در منزل ما است. میزان مناسب رطوبت برای سلامت انسان باید بین ۴۰ تا ۵۰ درصد باشد، و هر گونه انحراف از این محدوده ممکن است مشکلاتی برای سلامتی و تجهیزات منزل ایجاد کند. در این مقاله، به بررسی عواقب کمبود رطوبت در منازل و راههای پیشگیری از آن میپردازیم.
عواقب کمبود رطوبت در منازل معمولاً در فصول سرد و خشک سال وقوع مییابد. زمانی که هوای خشک وارد منزل میشود، رطوبت موجود در هوا، پوست، دستگاه تنفسی و سایر بافتهای بدن کاهش مییابد که میتواند باعث شدن علائم و عوارض زیر شود:
- خشکی و تحریک پوست، چشم، بینی و دهان.
- ترکیدگی لب، پوستهشدن پوست و خارش.
- آسیب به مخاط بینی و حلق و افزایش خطر عفونتهای تنفسی.
- کاهش تولید بزاق و افزایش خطر پوسیدگی دندان.
- سردرد، خستگی، گیجی و کمآبی.
- کاهش ظرفیت حرارتی بخاریها و افزایش هزینههای گرمایش.
- تاثیر منفی بر گلها، گیاهان و حیوانات خانگی.
به طور کلی، کمبود رطوبت در منازل معمولاً در فصول سرد و خشک وقوع مییابد و موجب خشکی پوست، دستگاه تنفسی، لب و چشم، کمآبی، سردرد، درد مفاصل و آسیب به تجهیزات منزلی میشود.
چگونه میتوان میزان رطوبت منزل یا محل کار خود را اندازهگیری کرد؟
روشهای مختلفی برای اندازهگیری رطوبت منزل یا محل کار وجود دارد. از جمله سادهترین روشها، استفاده از یک رطوبتسنج دیجیتال است. در بازار، انواع مختلفی از این دستگاهها با قیمتهای متنوع عرضه میشوند که میتوانند در هر لحظه دما و رطوبت محیط را به شما نمایش دهند.
همچنین، استفاده از نرمافزارهای موجود در تلفنهای همراه نیز روشی آسان و دقیق است. با نصب یک نرمافزار یا مراجعه به سایتهای هواشناسی، میتوانید به سرعت میزان رطوبت محیط را در محل خود مشاهده کنید.
استفاده از روشهای سنتی همچنان ممکن است کارساز باشد، مثلاً از دو دماسنج جیوهای استفاده کنید. یکی از این دماسنجها را در یک پارچه مرطوب قرار دهید و دیگری را بدون پارچه مرطوب قرار دهید. تفاوت دماهای این دو دماسنج میتواند مقدار رطوبت محیط را نشان دهد.
روش دیگری نیز استفاده از یک لیوان آب و افکار چند تکه یخ در آن است. تعداد و اندازه قطرات ریزی که روی لیوان جمع میشوند، نشاندهنده میزان رطوبت موجود در محیط شماست. هرچه تعداد این قطرات بیشتر باشد، میزان رطوبت محیط بالاتر است.
کدام را انتخاب کنیم رطوبت ساز گرم یا سرد ؟
اینکه رطوبت ساز گرم یا سرد را انتخاب کنید بستگی به نیازها و اولویت های شما دارد. هر دو نوع رطوبت ساز مزایا و معایب خاص خود را دارند .
رطوبت ساز یا بخور گرم :
•در کاهش باکتری ها و ویروس ها کارآمد تر هستند
•از رطوبت ساز های سرد آرام تر می باشند .
•هوای زمستان را گرم تر و دلپذیر تر می کنند
•معمولاً از رطوبت ساز های سرد ارزان تر هستند
•بخار گرم می تواند خطر سوختگی را برای کودکان و حیوانات خانگی افزایش دهد
•ممکن است باعث ورم مجاری های بینی شده و تنفس را دشوار تر کنند، بنابراین برای سرماخوردگی مناسب نیستند
•به نسبت رطوبت سازهای سرد مصرف انرژی خیلی بالاتری دارند
رطوبت سازهای سرد :
• بخور سرد برای کودکان و حیوانات خانگی امن تر هستند
• مساحت بزرگتری را پوشش می دهند و توسط والدین ترجیح داده می شوند زیرا عنصر گرمایشی ندارند
•رطوبت ساز سرد در فصل گرم، هوای خنک تولید می کنند
•اگر تمیز نشوند ممکن است باکتری ها و قارچ های مضر را به هوا پخش کنند
•برای جلوگیری از رشد باکتری ها و قارچ ها، لازم است رطوبت ساز خود را به طور منظم تمیز کنید . در صورت امکان آب تصفیه شده یا آب مقطر استفاده کنید.
اگر قصد استفاده از رطوبت ساز برای درمان علائم سرماخوردگی دارید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.
چه نوع آبی در رطوبت ساز استفاده کنیم ؟
در یک کلام آب شیرین بهتر از آب شور است . آب شیرین و آب شور، دو نوع آب هستند که مقدار ماده معدنی محلول در آن ها متفاوت است . آب شیرین کمتر از 1 گرم ماده معدنی در هر لیتر دارد، در حالی که آب شور بیشتر از این مقدار دارد . آب شور معمولا از منابع نمکین مانند دریا، خلیج، اقیانوس و چشمه های نمکین به دست می آید . آب آشامیدنی از منابعی مانند رودخانه ها، دریاچه ها، چشمه های و از چاهها به دست می آید .
برای استفاده در رطوبت ساز، آب شیرین گزینه بهتری نسبت به آب شور است. به این دلیل که آب شور باعث تجمع ماده معدنی در قطعات دستگاه و تولید سفیداب (white dust) در هوا می شود. این گرد و خاک ممکن است حساسیت، التهاب و عفونت مجاری تنفسی را تحریک کند .
آب تصفیه شده بهتر از آب لوله کشی است:
آب لوله کشی یا آب شهری، نوع دیگری از آب شیرین است که از منابع عمومی تامین می شود. این نوع آب قبل از رسیدن به خانه ها، با کلر و سایر مواد شوینده پالایش می شود. اما با این حال، ممکن است هنوز مقادیر کم از ماده معدنی، جامدات محلول (TDS)، سختکننده (hardness)، باکتری و ویروس در آن باقی بماند. آب تصفیه شده نیز نوع دیگری از آب شیرین است که از روش های مختلفی مانند فیلتراسیون، از بین بردن باکتری، از بین بردن ویروس، از بین بردن ماده معدنی و از بین بردن جامدات محلول پالایش شده است. قابل ذکر است که آب دستگاه های تسویه آب به نسبت آب لوله کشی گزینه بهتری برای استفاده در دستگاه های رطوبت ساز است .
آب مقطر :
استفاده از آب مقطر در دستگاه رطوبت ساز سرد
دستگاه رطوبت ساز سرد یک دستگاه الکترونیکی است که با تولید مه سرد از آب، رطوبت هوای داخل خانه را افزایش می دهد . اما برای استفاده صحیح و ایمن از دستگاه رطوبت ساز سرد، باید به نوع آبی که در آن می ریزید، دقت کنید. چرا که نوع آب تاثیر مستقیمی بر عملکرد و کارایی دستگاه رطوبت ساز و همچنین سلامت تنفسی شما دارد. پس چرا باید از آب مقطر در دستگاه رطوبت ساز سرد استفاده کنید؟
آب مقطر خالص ترین نوع آب است:
آب مقطر یک نوع آب تصفیه شده است که با روش تقطیر پالایش شده است. تقطیر یک فرآیند است که در آن آب را به جوش می آورند و بخار حاصل را جمع آوری می کنند. این روش باعث می شود که تمام ماده معدنی، جامدات محلول، سخت کننده ها، باکتری ها و ویروس ها از آب جدا شوند و فقط آب خالص باقی بماند.
آب مقطر خالص ترین نوع آب است که می توانید در دستگاه رطوبت ساز سرد خود استفاده کنید. چرا که آب مقطر:
• کمترین خطر تجمع ماده معدنی در قطعات دستگاه رطوبت ساز را دارد. این باعث می شود که عمر دستگاه بالاتر شود و نیاز به تمیز کردن و تعویض فیلتر کمتر باشد.
• کمترین خطر تولید سفیداب (white dust) در هوا را دارد. سفیداب گرد و خاک نامحلول است که با بخار آب به هوا منتقل می شود و بر روی سطوح و لوازم خانگی نشست می کند. این گرد و خاک ممکن است حساسیت، التهاب و عفونت را در راه های تنفسی تحریک کند.
• کمترین خطر انتشار باکتری و ویروس در هوا را دارد. باکتری و ویروس ممکن است در آب غیر مقطر وجود داشته باشند و با بخار آب به هوا منتقل شوند. این می تواند باعث بروز یا تشدید عفونت های تنفسی شود.
بخورهای سرد شارژی
رطوبت ساز های خانگی شارژی یا همان هیومیدیفایر های باتری دار، دستگاه هایی هستند که با استفاده از باتری قابل شارژ، بخار آب را در محیط پخش می کنند و رطوبت هوا را افزایش می دهند. این دستگاه ها برای استفاده در خانه، اتاق خواب، محل کار، ماشین و حتی سفر مناسب هستند.
بخور سرد 1.6 لیتری شارژی